জোনাকী যুগৰ অসমীয়া চুটিগল্প
‘জোনাকী যুগ’ (১৮৮৯-১৯০৩) আছিল অসমীয়া সাহিত্যৰ নৱজাগৰণৰ সময়। এই সময়ছোৱাতে আধুনিক অসমীয়া ভাষা-সাহিত্যই এক নতুন গতি লাভ কৰে আৰু অসমীয়া সাহিত্যত পশ্চিমীয়া শৈলী আৰু আধুনিক চেতনাৰ উন্মোচন ঘটে। জোনাকী যুগৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূর্ণ অবদান হ’ল অসমীয়া সাহিত্যলৈ আধুনিক চুটিগল্পৰ ধাৰা প্রবর্তন। এই সময়ৰ লেখকসকলে বঙালী সাহিত্য বা ইংৰাজী সাহিত্যৰ প্রভাবত নতুন আংগিক গ্রহণ কৰিছিল। এই যুগৰ চুটি গল্প লেখকসকল আছিল লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা, চন্দ্রকুমাৰ আগৰৱালা আৰু হেমচন্দ্র গোস্বামী।
অসমীয়া চুটিগল্পৰ ইতিহাস আৰম্ভ হৈছিল লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱাৰ হাতত। তেওঁৰ কাপেৰেই পোনতে পশ্চিমীয়া আর্হিত আধুনিক অসমীয়া গল্পই জন্ম লাভ কৰে। তেওঁ কেইবাটাও চুটিগল্পৰ সংকলনো অসমীয়া সাহিত্যৰ ভঁৰালৈ আগবঢ়াই গৈছে। তেওঁৰ উল্লেখনীয় গল্প সংকলন হৈছে ‘সুৰভি’, ‘সাধুকথাৰ কুঁকি’ আৰু ‘জোনবিবি’। লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱাৰ ৰচিত ‘সেউতী’ (১৮৯২) নামৰ গল্পটোক সর্বসম্মতিক্রমে প্রথম অসমীয়া চুটিগল্প হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হয়। এই গল্পই অসমীয়া কথাসাহিত্যৰ এক নতুন যুগৰ সূচনা কৰে।
চন্দ্রকুমাৰ আগৰৱালা’জোনাকী’ কাকতৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সম্পাদক আছিল। তেওঁ কবিতাৰ বাবে অধিক জনাজাত হ’লেও, দুটামান চুটিগল্পও লিখিছিল। তেওঁৰ গল্পবোৰত ৰোমান্টিকতা আৰু সমাজ সচেতনতাৰ মিশ্রণ দেখা যায়।
এই যুগৰ আন এজন গল্পকাৰ আছিল হেমচন্দ্র গোস্বামী। তেওঁৰ গল্পবোৰত ঐতিহাসিক চেতনা আৰু ৰোমান্টিক ভাৱধাৰাৰ প্রভার দেখা যায়।জোনাকী যুগৰ চুটিগল্পসমূহৰ প্রধান বৈশিষ্ট্যসমূহ হ’ল-
বোমান্টিক চেতনা আৰু আদর্শবাদঃ সমগ্র জোনাকী যুগটোরেই আছিল ৰোমান্টিক যুগ। এই সময়ৰ গল্পসমূহত কল্পনা, প্রকৃতিৰ সৌন্দর্য, প্রেম আৰু মানৱীয় অনুভূতিৰ ওপৰত অধিক গুৰুত্ব দিয়া হৈছিল। উদাহৰণঃ লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱাৰ ‘জয়ন্তী’, ‘পাছি’ আদি গল্পত প্রেম আৰু আদর্শৰ প্রতিচ্ছবি দেখা যায়।
সমাজ সংস্কাৰ আৰু বাস্তব চিত্র বোমান্টিকতাৰ সমান্তৰালভাবে, বহুতো গল্পত সমসাময়িক অসমীয়া সমাজৰ দোষ-ত্রুটিবোৰ সুক্ষ্মভাৱে তুলি ধৰা হৈছিল। লেখকসকলে সমাজৰ অন্ধবিশ্বাস, ধর্মীয় গোড়ামি আৰু ভণ্ডামিৰ বিৰুদ্ধে কলম ধৰিছিল। উদাহৰণঃ বেজবৰুৱাৰ ‘পাতমুগী’ ‘ভোঁদাই সোঁতাই’ বা ‘কেবল ৰামায়ণ’ৰ দৰে ব্যঙ্গাত্মক গল্পবোৰত সামাজিক বীতি-নীতি আৰু চৰিত্ৰৰ দুৰ্বলতাৰ প্ৰতি কটাক্ষ কৰা হৈছিল। তেওঁৰ ‘পাতমুগী’ গল্পত দৰিদ্ৰতা আৰু সামাজিক শোষণৰ বাস্তৱ ছবি পোরা যায়।
চৰিত্ৰ চিত্ৰণত নতুনত্বঃ পৰম্পৰাগত সাধুকথাৰ একমুখীয়া চৰিত্ৰৰ বিপৰীতে, জোনাকী যুগৰ গল্পসমূহত মানর জীবনৰ জটিলতা, মনস্তাত্বিক দ্বন্দ্ব আৰু স্বাভাবিক আচৰণক গুৰুত্ব দিয়া হৈছিল। চৰিত্ৰসমূহ অধিক বাস্তবধর্মী, বিশ্বাসযোগ্য আৰু জীবন্ত হৈ উঠিছিল।
ভাষা আৰু শৈলীৰ সৰলীকৰণঃ এই যুগৰ লেখকসকলে সংস্কৃতীয়া বা বঙালীগন্ধী ভাষাৰ সলনি সবল, ঘৰুৱা আৰু জর্তুবা অসমীয়া ভাষাৰ ব্যৱহাৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিছিল। ইয়াৰ ফলত গল্পবোৰ সাধাৰণ মানুহৰ বাবে সুখপাঠ্য হৈ পৰিছিল।
জোনকী যুগত অসমীয়া গল্পই জন্ম লাভ কৰি অসমীয়া চুটিগল্প সাহিত্যৰ বাট মুকলি কৰিছিল যদিও এই যুগৰ অসমীয়া চুটিগল্পৰ কিছু সীমাবদ্ধতাও আছে, যেনে-
আংগিকৰ দুৰ্বলতাঃ প্ৰাৰম্ভিক পর্যায়ৰ বাবে, কিছুমান গল্পত চুটিগল্পৰ আংগিক সম্পূর্ণরূপে বিকশিত হোৱা নাছিল। কেতিয়াবা বর্ণনা অধিক দীঘলীয়া হৈছিল বা সাধুকথাৰ আৰ্হিৰ পৰা সম্পূর্ণ মুক্ত হ’ব পৰা নাছিল।
আদৰ্শৰ প্রাধান্যঃ কোনো কোনো গল্পত বাস্তবতাতকৈ আদর্শবাদে অধিক গুৰুত্ব পাইছিল, যাৰ ফলত সাহিত্যিক গুণ কিছু পৰিমাণে ম্লান পৰিছিল।
সামগ্রিকভাবে, জোনাকী যুগৰ চুটিগল্পসমূহে অসমীয়া সাহিত্যক এক নতুন মাত্রা দিছিল আৰু পৰৱৰ্তী সময়ৰ গল্পকাৰসকলৰ বাবে এক শক্তিশালী ভেটি গঢ়ি তুলিছিল।
